واضح است معامله‌گرانی که مهارت تسلط بر عواطف را در خود به شکل قابل‌توجهی تقویت کرده‌اند، می‌توانند در بزنگاه‌های حساس، تصمیمات درستی اتخاذ نمایند. بالعکس، معامله‌گرانی که کنترل احساسات در معامله گری ندارند، مواقعی که باید هیجانات و تنش‌ها را مدیریت کنند، قدرت تصمیم‌گیری خود را از دست داده و اختیارشان را به احساسات خود وا می‌دهند. در این هنگام است که قربانی تصمیم‌گیری‌های احساسی و غیرعاقلانه خویش می‌شوند.
بنابراین، داشتن تسلط عاطفی در ترید، تا حد زیادی معامله‌گران را از ورطه زیان نجات می‌بخشد؛ اما قبل از آن که بخواهیم در مورد تسلط عاطفی و کنترل احساسات در ترید صحبت کنیم، لازم است ابتدا به توضیح واژگانی که در مقالات روانشناسی معاملهگری بارهاوبارها با آن‌ها مواجه شده و گاهی معنای آن‌ها را با یکدیگر اشتباه می‌گرفتیم، بپردازیم.
ذهن Mind
ذهن که مسئولیت پردازش احساسات و عواطف را برعهده دارد، شامل مجموعه‌ای از توانایی‌های فکری، هوشیاری، تصورات، ادراک، تفکر، قضاوت، زبان و حافظه است.
عواطف Emotion
عاطفه، همان پاسخ‌های ناآگاهانه هیجانی و نحوه برخورد افراد با مسائل یا موقعیت‌هاست که به‌صورت یک تجربه ذهنی، پاسخ فیزیولوژیکی، رفتاری یا بیانی بروز پیدا می‌کند.
هیجان Emotion
در درونی‌ترین و قدیمی‌ترین بخش مغز و بدن ما، تجربه‌های پیشین در قالب کد، نهادینه شده‌اند که به‌صورت حالات فیزیولوژیکی خود را نشان داده و نشات گرفته از ناخودآگاه هستند.
احساس Feeling
احساس زمانی معنا پیدا می‌کند که قسمت‌های جدیدتر مغز انسان، همان چیزی که معمولاً به نام Cognition یا ذهن می‌شناسیم، به‌صورت آگاهانه شروع به افزایش درک و تفسیر خود از رویدادهای محیطی کرده و به معنای گسترده‌تری از آن‌ها برسد. توجه داشته باشید که احساس، به کمک کلمات بیان می‌شود.
خُلق Mood
برآیند احساسات و هیجانات، خلق را به وجود می‌آورد که معمولاً عمومی‌تر و فراگیرتر از هیجانات و احساسات است و نسبت به آن‌ها، در بازه زمانی طولانی‌تری در ذهن و مغز فرد باقی می‌ماند. به‌خاطر داشته باشید که نمی‌توان دلیل مشخص و معینی برای حالات خلقی بیان کرد.
هوش هیجانی Emotional Intelligence
هوش هیجانی، صرفاً به هیجان محدود نیست؛ بلکه به احساس هم توجه دارد. این مهارت، شامل توانایی‌هایی مثل انگیزه دادن به خود، پشتکار در شرایط دشوار و سرخوردگی، کنترل رفتارهای تکانشی، به تأخیر انداختن خواسته‌ها، تنظیم هیجانات، جلوگیری از غلبه استرس بر قدرت فکر کردن، همدلی با دیگران و امیدواری می‌شود.
مدل‌های ذهنی Mental model
نقشه‌ای است که پس از درک جهان و دنیای واقعی، آن را در ذهن خود می‌سازیم. این ادراک به ساده‌ترسازی پیچیدگی‌های جهان کمک کرده و آن را به عواملی قابل‌درک و سازمان‌یافته تبدیل می‌کند. نتیجه این امر، شکل‌گیری ارتباطات و فرصت‌هاست که برای هر فرد، متفاوت از دیگری است.
آشنایی با این مفاهیم چه تأثیری در مهار احساسات و تسلط بر آن‌ها خواهد داشت؟
در ابتدا بهتر است با مفهوم «تسلط بر عواطف (Emotional Mastery)» آشنا شویم و ببینم از منظر روانشناسی معاملهگری، منظور از تسلط بر عواطف چیست.
تسلط بر عواطف (Emotional Mastery) به چه معناست؟
تسلط بر عواطف، یک فرآیند تدریجی است که منجر به کنترل کامل هیجانات و احساسات می‌شود. در واقع، معامله‌گر با یادگیری و تقویت تسلط عاطفی است که قادر به کنترل وضعیت ذهنی و روانی خود خواهد بود. حال اگر به تعریف روانشناسی معاملهگری (برگردیم، متوجه ضرورت و اهمیت تسلط عاطفی خواهیم شد:
"وضعیت ذهنی و احساسی معامله‌گر که نقش کلیدی در موفقیت و یا شکست وی دارد، روانشناسی معاملهگری نامیده می‌شود."
بنابراین، هیچ راه فراری از احساسات وجود ندارد. در واقع، نه می‌توان احساسات را نادیده گرفت و نه قادر به حذف آن‌ها هستیم. به همین منظور، تنها اقدامی که یک معامله‌گر می‌تواند در این جهت انجام دهد، کنترل احساسات و هیجانات با استفاده از تسلط عاطفی است.
یادگیری فرآیند تسلط عاطفی در 5 گام
-
بررسی احساسات
در مرحله نخست، تمامی احساساتی که تجربه می‌کنید را مشخص نمایید. می‌توانید با پاسخ به پرسش‌هایی همچون "آیا روز خوبی را سپری کردم؟"، "ناراحتم؟"، "چه حسی دارم؟" و ... از احساسات خویش در لحظه مطلع شوید. سپس با عمیق‌تر شدن در احساسات و شناسایی محرک‌ها، دلایل و علت بروز احساسات را پیدا کرده و یادداشت نمایید.
-
پذیرفتن احساسات
برای آنکه بر عواطف خود مسلط شوید، نباید احساسات خود را سرکوب یا تنبیه کنید. در حقیقت، احساسات را فارغ از آنکه منفی یا مثبت هستند، باید به‌عنوان بخشی از خصیصه بنیادین خود بپذیرید.
-
کندوکاو احساسات
در روند یادگیری و تقویت تسلط عاطفی، باید با استفاده از حس کنجکاوی، احساسات خود را وارسی نمایید. به همین منظور، از خودتان بپرسید احساساتی که در لحظه تجربه می‌کنم، چه چیزی به من ارائه خواهد کرد و من چه چیزی می‌توانم از آن‌ها بیاموزم؟
-
قاطعیت
در مسیر پیش‌روی خود قاطع باشید. ارزیابی و وارسی احساسات و محرک‌های آن‌ها فرآیندی است که به زمان و انرژی شما نیاز خواهد داشت. برای موفقیت، جایی برای خستگی قائل نشوید. بررسی‌های لازم را انجام داده و نتایج را در پلن معاملهگری خود با جزئیات یادداشت کنید. در این صورت است که در شرایط مشابه نیز قادر به مهار احساسات و تسلط بر عواطف خود خواهید بود.
-
شروع به عمل
با تکرار این چرخه، بر مدیریت احساسات هنگام ترید مسلط خواهید شد. در این صورت است که به‌محض آنکه در موقعیت مشابه قرار گرفتید، می‌توانید با استفاده از این مهارت، موقعیت‌های مشابه را خلع سلاح کنید.
