اخیراً اعضای سازمان اوپک پلاس نسبت به عدم وابستگی میان بازارهای فیزیکی و مشتقه نفت، ابراز نگرانی کرده بودند. ازاین‌رو، اتخاذ تصمیمات هدفمند نسبت به میزان عرضه در این بازار از سوی اعضای آن، چندان دور از انتظار نبود.

نگرانی‌هایی که بابت افزایش روزافزون تقاضا در بازار نفت وجود دارد، اعضای این سازمان را بسیار نگران کرده بود. به همین منظور، احتمال می‌رفت با کاهش میزان عرضه نفت روبه‌رو باشیم. این تصمیم در ابتدا با حدود 1 میلیون بشکه در روز شروع شد و در نهایت به 2 میلیون بشکه نفت در روز رسید. پس از همه‌گیری ویروس کرونا، این بزرگ‌ترین محدودیتی است که اوپک پلاس در بازار نفت اعمال کرده است.

البته باید به این نکته نیز توجه داشت که در حال حاضر، نفت تولیدی بسیاری از اعضای این سازمان، کمتر از میزان مورد انتظارشان است؛ بنابراین، کاهش اعمالی و عنوان‌شده از سوی سازمان، برای این دسته از اعضا کمتر خواهد بود.

علاوه بر آن و بر اساس آمار و ارقام موجود، میزان کاهش اعلامی، منجر به کم شدن 1.1 میلیون بشکه نفت در روز نسبت به سطح نفت تولیدی در ماه آگوست شده و تنها مختص به کشورهای عربستان سعودی، امارات، کویت، عراق، گابن، الجزایر و عمان خواهد بود؛ زیرا نفت تولیدی فعلی دیگر اعضای سازمان، بسیار کمتر از میزان موردنظر خود است.

نتیجه این تصمیم چیست؟

چشم‌انداز آینده اقتصاد کلان به‌دلیل بحران انرژی و عدم اطمینان در چگونگی تحول عرضه نفت روسیه نامشخص خواهد بود. علاوه بر آن، این اقدام کمکی به بهبود روابط میان آمریکا و عربستان سعودی نیز نمی‌کند.

بنابراین، برنده اصلی و کشوری که کاهش نفت منجر به سود بیشتر آن خواهد شد، روسیه است. روسیه نیازی به کاهش میزان نفت تولیدی خود ندارد. در حقیقت، اگرچه روسیه در حال حاضر کمتر از سطح موردنظر خود نفت تولید می‌کند، اما هنوز می‌تواند از افزایش قیمتی که همراه با کاهش عرضه است، کسب منفعت کند.

این تصمیم چه تأثیری در قیمت نفت خواهد داشت؟

در صورتی که این سازمان به این تصمیم پایبند بماند، تعادل نفت در چند ماه باقی‌مانده از سال 2022 و کل سال 2023 به‌طور چشم‌گیری تغییر پیدا خواهد کرد. با این حال، حذف حدودا 1.1 میلیون بشکه نفت در روز به‌ این معنا خواهد بود که تعادل بازار در سه‌ماهه چهارم سال جاری برقرار می‌ماند، اما ممکن است در سال 2023 با کمبود نفت مواجه شویم.

از سوی دیگر، انتظار می‌رفت شاخص نفت برنت (ICE Brent) تا انتهای سال جاری و در نیمه اول سال 2023، در محدوده 90 دلار معامله شود و در سه‌ماهه چهارم سال 2023 به محدوده 100 دلار برای هر بشکه نفت بازگردد. با اقدام اخیر اوپک پلاس، احتمالاً شاهد فراتر رفتن قیمت نفت از محدوده 97 دلار که محدوده برآوردی ما برای امسال بوده، خواهیم بود.

کاهش عرضه نفت، برای چه کشورهایی مشکل‌ساز خواهد بود؟

از آنجایی که به انتخابات میان‌دوره‌ای آمریکا نزدیک هستیم، بیشترین نارضایتی از این تصمیم، مربوط به مقامات آمریکایی است. با این حال، به‌زودی شاهد بهره‌برداری آمریکا از ذخایر استراتژیک نفت (SPR) خود خواهیم بود. اگرچه، با توجه به آنکه آمریکا پیش‌تر SPR خود را در سال جاری به‌شدت کاهش داده و به کمترین سطح خود از سال 1984 رسانده بود، هنوز می‌توان منتظر اعمال محدودیت‌های بیشتری باشیم. در نهایت، اوپک پلاس می‌تواند نسبت به بهره‌برداری آمریکا از SPR خود، تولید خود را برای مدت زمان طولانی‌تری کاهش دهد.

از سوی دیگر، مقامات آمریکایی می‌توانند فشار مضاعفی را روی تولیدکنندگان داخلی اعمال کنند تا سطح تولید با شدت بیشتری افزایش پیدا کند. البته اگرچه پیش‌تر شاهد درخواست آمریکا از تولیدکنندگان داخلی برای افزایش میزان تولید بوده‌ایم، اما هنوز تعداد سکوهای حفاری از اوایل جولای تا به امروز تا حد زیادی ثابت مانده است. چشم‌انداز تقاضای نامعلومی که با افزایش هزینه‌ها همراه است نیز می‌تواند منجر به عقب‌نشینی برخی از تولیدکنندگان شود.

کاهش عرضه نفت توسط OPEC+ همچنین می‌تواند فشار فراوانی را به آمریکا وارد کند تا برای رسیدن به توافق در خصوص مذاکرات هسته‌ای با ایران، بیش‌ازپیش تلاش کند. نتیجه مثبت این اقدام بدین معناست که عرضه نفت دولت ایران می‌تواند تا 1.3 میلیون بشکه در روز افزایش پیدا کند و کاهش فعلی سازمان OPEC+ را تا حد زیادی جبران نماید. اگرچه باید به این نکته نیز توجه داشت که در صورت توافق، ایران به مدت زمان زیادی نیاز خواهد داشت تا قادر به افزایش حجم عرضه خود شود. علاوه بر آن، همواره این ریسک وجود دارد که در صورت رسیدن به توافق بر سر مذاکرات هسته‌ای با ایران، سازمان اوپک پلاس تولید را کاهش دهد.

این موارد، راهکارهایی است که در راستای کاهش عرضه برای بازار می‌توان مطرح کرد. مشخصا، تخریب تقاضا می‌تواند تا حدودی به جبران این کاهش عرضه اعمال‌شده کمک کند. اگرچه میزان تخریب تقاضایی که شاهد خواهیم بود، به‌شدت به هر یک از رکودهای آتی بستگی خواهد داشت.

برگرفته از http://cwg.li/0wiBX