بانک مرکزی ژاپن

به‌تازگی بانک مرکزی ژاپن (BOJ) تصمیم گرفت که نرخ بهره فوق‌العاده پایین خود را حفظ کند و تغییری در آن ایجاد ننماید. مقامات این بانک مرکزی در پی آن هستند که با خرید نامحدود اوراق قرضه، از سقف بازده این اوراق محافظت کنند، با موج جهانی انقباض پولی مخالفت نمایند و عزم خود را برای تمرکز بر حمایت از بهبود اقتصادی ضعیف نشان دهند.
پس از این تصمیم، ارزش ین 1.9 % افت کرد و بازده اوراق قرضه نیز کاهش یافت. بسیاری از تحلیلگران، انتظار چنین تصمیمی از سوی بانک ژاپن را داشتند ولی برخی از بازیگران بازار تصور می‌کردند که این بانک مرکزی می‌تواند با نیروهای بازار سازگار شود و سیاست سقف بازده اوراق قرضه را تغییر دهد.
بانک مرکزی ژاپن به‌خوبی می‌داند که کاهش شدید ارزش ین می‌تواند روی اقتصاد تأثیر منفی داشته باشد و به‌همین واسطه نیز مقامات این بانک اعلام کردند که با دقت بر تأثیر احتمالی نرخ تبادل این ارز بر اقتصاد، نظارت دارند.
«هاروهیکو کورودا» رئیس بانک مرکزی ژاپن، در یک کنفرانس خبری گفت: «افت اخیر ارزش ین، عدم‌اطمینان در چشم‌انداز اقتصادی ژاپن را بیشتر می‌کند و به‌همین دلیل شرکت‌های فعال در این کشور به‌سختی می‌توانند یک بیزینس پلن برای فعالیت خود طراحی کنند. از این رو کاهش ارزش ین، تأثیر مثبتی روی اقتصاد ندارد و نامطلوب به حساب می‌آید.»

مسیر نرخ بهره

در نشست دوروزه بانک مرکزی ژاپن که به‌تازگی برگزار شد، مقامات این بانک، هدف 0.1 % - را برای نرخ بهره کوتاه‌مدت حفظ کردند و متعهد شدند که نرخ بازده اوراق قرضه 10 ساله را حول 0%  نگه دارند. جالب اینکه این طرح‌ها با 8 رأی موافق و 1 رأی مخالف به تصویب رسید.
این بانک به راهنمای تعیین‌شده درخصوص مسیر نرخ بهره، پایبند است و از این رو قصد دارد که نرخ بهره را در سطوح فعلی یا پایین نگه دارد. بانک مرکزی ژاپن تصمیم گرفت که سطح برنامه خرید مبالغ نامحدودی از اوراق قرضه دولتی 10 ساله با نرخ بازده 0.25 % را ارتقا دهد.
کورودا با نادیده گرفتن احتمال افزایش نرخ  بهره در کوتاه‌مدت گفت: «افزایش نرخ  بهره یا تشدید سیاست انقباض پولی می‌تواند فشار نزولی بیشتری به اقتصاد ژاپن وارد کند؛ اقتصادی که در میانه مسیر بهبودی از مشکلات و سختی‌های ناشی از دوران همه‌گیری کووید-19 است.»
وی افزود که بانک مرکزی ژاپن، افزایش بازده اوراق قرضه 10 ساله به بالای سقف 0.25 % را تحمل نخواهد کرد و با وجود فشارهای ناشی از افزایش بازده جهانی اوراق قرضه، هیچ برنامه‌ای برای بالا بردن سقف بازدهی 0.25 درصدی ندارد.
شوتارو کوگو، اقتصاددان موسسه پژوهشی دایوا (Daiwa) اعلام کرد: «برخی گمانه‌زنی‌ها وجود داشت که نشان می‌داد بانک مرکزی ژاپن برای رسیدگی به تغییرات ارزی، سیاست خود را تغییر می‌دهد ولی چنین اتفاقی نیفتاد.»
اظهارات کورودا، موضع و جایگاه بانک مرکزی ژاپن را به‌عنوان آخرین بانک مرکزی مهم طرفدار سیاست‌های تسهیلی، نشان می‌دهد سایر بانک‌های مرکزی مهم جهان، سیاست‌های خود را به‌منظور مهار تورم  تغییر داده‌ و به سیاست‌های انقباضی روی آورده‌اند.

یک دوراهی

پس از افزایش 0.75 درصدی نرخ بهره توسط فدرال رزرو آمریکا، بانک‌های مرکزی در سراسر اروپا، به‌تازگی نرخ بهره خود را افزایش دادند و میزان افزایش نرخ بهره از سوی برخی بانک‌ها به‌قدری بالا بود که بازارها را شوکه کرد.
افزایش واگرایی سیاست‌ها بین ژاپن و سایر کشورهای جهانی باعث شده است که ین ژاپن به پایین‌ترین سطح خود در برابر دلار آمریکا برسد و این مسئله می‌تواند به کاهش میزان مصرف مردم ژاپن و افزایش هزینه واردات منتهی شود. دولت و بانک مرکزی ژاپن، هشدارهای خود را مبنی بر افت شدید ارزش ین بیشتر کرده‌اند و اخیراً با انتشار یک بیانیه مشترک اعلام کردند که حاضر هستند در صورت لزوم، در بازار مداخله کنند.
بانک مرکزی ژاپن به‌تازگی اعلام کرد: «ما باید تأثیری را که حرکت‌های بازار ارز و تغییرات مالی روی اقتصاد و قیمت‌های ژاپن دارند، با دقت زیرنظر داشته باشیم.» این نگرانی‌ها که به‌دلیل تضعیف ین به وجود آمده است، بانک مرکزی مذکور را از افزایش خرید اوراق قرضه به‌منظور حفاظت از بازده اوراق قرضه 10 ساله بازنداشته است. 
بانک مرکزی ژاپن در یک دوراهی گرفتار شده است. تورم ژاپن خیلی کمتر از کشورهای غربی است و از این رو ژاپن از اقتصاد ضعیف و نرخ‌های بهره پایین حمایت می‌کند. البته سیاست‌های تسهیلی باعث افت ارزش ین می‌شود و در نتیجه اقتصاد ژاپن که وابستگی زیادی به واردات سوخت و مواد خام دارد، آسیب می‌بیند.

از آنجا که کورودا، احتمال افزایش نرخ بهره را رد کرده است، احتمالاً دولت ژاپن بخواهد که با مداخله در بازار ارز، جلوی تضعیف ین را بگیرد و به رشد ارزش آن کمک کند. البته تحلیلگران شک دارند که توکیو بتواند رضایت واشنگتن و سایر اعضای گروه 7 (G7) را برای مداخله مشترک، جلب کند. از طرفی بعید است که مداخله این کشور به تنهایی، کارساز باشد.
«تاکشی مینامی» اقتصاددان ارشد موسسه پژوهشی نورینچوکین گفت: «افسانه‌ای در بین مردم و بازار، نهادینه شده است که مداخله ارزی جواب می‌دهد و کارساز است. واقعیت این است دولت یا بانک مرکزی ژاپن نمی‌توانند برای جلوگیری از افت ارزش ین، کار خاصی انجام دهند. من تصور می‌کنم که در این شرایط، بانک مرکزی ژاپن، محکم سر جای خود می‌نشیند و طوفان را تحمل می‌کند.»

برگرفته از http://cwg.li/QvLr8