افزایش احتمال تسلیم بانک مرکزی ژاپن

در حالی که در همه کشورهای جهان به‌دلیل رشد سنگین تورم و افزایش مداوم نرخ‌های بهره رسمی، نرخ‌های بازده اوراق قرضه دولتی جهش‌های سنگینی را تجربه کرده‌اند، در ژاپن اصرار مدیریت بانک مرکزی این کشور به تداوم اعمال سیاست کنترل نرخ‌های بازده (Yield Control) باعث شده تا نرخ‌های بازده در این کشور در سطوح بسیار پایینی باقی بمانند و همین مسئله موجب شده تا از دید فاکتور بسیار مهم تفاوت نرخ‌های بازده، ین ژاپن نسبت به دیگر ارزها جذابیت خود را از دست بدهد که بازتاب این امر را در جهش بی‌وقفه نرخ برابری USD/JPY در ماه‌های اخیر دیده‌ایم. اما این رشد سنگین و پرشتاب اخیراً موردانتقاد مقامات مالی ژاپن قرار گرفته و آن‌ها نسبت به پیآمدهای منفی سقوط پرشتاب ین هشدار داده‌اند که در آخرین مورد، این ابراز نگرانی‌ها از سوی کورودا رییس BOJ نیز برای نخستین بار مورد‌تایید قرار گرفت. 

با توجه به این مسئله و در نظر گرفتن منفی شدن تراز تجاری ژاپن در ماه‌های اخیر که یک دلیل اصلی آن سقوط ارزش ین بوده است (در کنار جهش بهای انرژی که ژاپن همواره یک واردکننده اصلی آن بوده است)، به نظر می‌رسد دیر یا زود مقامات بانک مرکزی ژاپن به سمت دست کشیدن از دفاع از سقف 0.25 درصدی برای نرخ بازده اوراق قرضه 10-ساله دولت ژاپن حرکت کنند. در این راستا، نگاهی به نمودار نیز نشان می‌دهد که از حدود فوریه امسال، نرخ بازده اوراق قرضه 10-ساله دولت ژاپن پس از شکستن کانال هفتگی نزولی چند ساله، چندین‌بار کوشیده تا از سقف اعلام شده 0.25% عبور کند که هر بار با دخالت BOJ و خرید سنگین اوراق قرضه دولتی، نرخ‌های بازده سرکوب شده‌اند و از عبور پایدار از این سطح ناتوان مانده‌اند که سنگین‌ترین این تجاوزات دو روز قبل (دوشنبه 13 ژوئن) روی داده است. 

نتیجه گیری

به نظر می‌رسد سطح 135 برای USD/JPY سطحی است که مقامات ژاپنی نسبت به عبور از آن حساسیت دارند و با توجه به هم‌سویی اخیر مقامات مالی با مقامات پولی این کشور، تمهیداتی برای جلوگیری از عبور از این سطح کلیدی اندیشیده بشود. یکی از این تمهیدات می‌تواند فروش بخشی از ذخائر ارزی برای حمایت از ین باشد که البته پیآمدهای خاص خودش را دارد و در درازمدت منجر به کاهش رتبه اعتباری عالی ژاپن خواهد شد. راهکار دیگر و ساده تر، حذف سیاست کنترل نرخ بازده و یا دست‌کم ساده‌گیری بیشتر در این خصوص است. در این صورت، نرخ‌های بازده ژاپن که مدت‌هاست به‌صورت مصنوعی توسط BOJ سرکوب شده‌اند به سرعت جهش یافته و باعث رشد شدید ین خواهند شد، خصوصاً که جو ریسک‌پذیری حاکم نیز به نظر تا مدت‌ها بر بازارهای مالی حاکم خواهد بود.