در تاریخ ۳ مارس ۲۰۲۵، شرکت تایوانی TSMC، بزرگ‌ترین تولیدکننده تراشه‌های نیمه‌هادی در جهان، اعلام کرد که ۱۰۰ میلیارد دلار برای گسترش فعالیت‌های خود در ایالات متحده، با تمرکز بر آریزونا، سرمایه‌گذاری خواهد کرد. این تصمیم، که به دنبال تعهد قبلی ۶۵ میلیارد دلاری TSMC اعلام شد، مجموع سرمایه‌گذاری این شرکت در آمریکا را به ۱۶۵ میلیارد دلار می‌رساند که بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در یک پروژه جدید در تاریخ آمریکا به شمار می رود. این اعلامیه، که در حضور دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، منتشر شد، نقطه عطفی در استراتژی کاهش ریسک ایالات متحده است که هدف آن کاهش وابستگی به زنجیره تأمین خارجی تراشه‌ها و تقویت امنیت اقتصادی و ملی است.
تراشه‌های نیمه‌هادی ستون فقرات فناوری مدرن هستند و از تلفن‌های هوشمند گرفته تا سیستم‌های هوش مصنوعی و تجهیزات نظامی را پشتیبانی می‌کنند. سال‌ها بود که آمریکا به شدت به کارخانه‌های TSMC در تایوان وابسته بود، جایی که بیش از ۹۰ درصد تراشه‌های پیشرفته جهان تولید می‌شود. اما این وابستگی در سایه تنش‌های فزاینده میان چین و تایوان به یک نقطه ضعف تبدیل شده است. ادعاهای ارضی پکن بر تایوان می‌تواند عرضه جهانی تراشه‌ها را مختل کند، خطری که با همه‌گیری کووید-۱۹ و آشکار شدن شکنندگی زنجیره تأمین جهانی بیشتر نمایان شد. گسترش فعالیت TSMC در آریزونا پاسخی استراتژیک به این تهدیدات است و تولید حیاتی را به داخل خاک آمریکا منتقل می‌کند.
این سرمایه‌گذاری جدید پنج کارخانه تولید، دو واحد بسته‌بندی پیشرفته و یک مرکز تحقیق و توسعه در فینیکس را تأمین مالی خواهد کرد. این پروژه بر پایه فعالیت‌های فعلی TSMC در آریزونا استوار است، جایی که اولین کارخانه آن در اواخر سال ۲۰۲۴ تولید انبوه تراشه‌های ۴ نانومتری را آغاز کرد. مجموعه جدید تا سال ۲۰۲۸ تراشه‌های ۲ نانومتری پیشرفته را تولید خواهد کرد و آمریکا را در موقعیتی قرار می‌دهد تا سهمی قابل توجه از تولید جهانی تراشه‌های پیشرفته را بازپس گیرد. کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که این می‌تواند تولید آمریکا را تا سال ۲۰۳۰ به ۲۰ درصد از تراشه‌های پیشرو جهان برساند و وابستگی به تایوان را بشدت کاهش دهد.
از نظر اقتصادی، این سرمایه‌گذاری سود چشمگیری دارد. پروژه ۱۶۵ میلیارد دلاری TSMC حدود ۶۰۰۰ شغل مستقیم با فناوری پیشرفته و بیش از ۲۰,۰۰۰ شغل ساختمانی به علاوه ده‌ها هزار شغل غیرمستقیم در آریزونا ایجاد خواهد کرد. این افزایش مشاغل با درآمد بالا تأثیر مثبتی بر اقتصاد محلی خواهد داشت و تقاضا برای مسکن، خدمات و زیرساخت‌ها را بالا می‌برد. در سطح ملی، این پروژه آمریکا را به عنوان قطبی برای هوش مصنوعی و تولید پیشرفته تقویت می‌کند که دو حوزه کلیدی برای رقابت در قرن بیست و یکم می باشد.
از منظر امنیت ملی، اهمیت این پروژه بیشتر است. تراشه‌های پیشرفته برای سیستم‌های دفاعی، از جت‌های جنگنده تا زیرساخت‌های سایبری، ضروری هستند. وابستگی به زنجیره تأمین تایوان، آمریکا را در برابر فشار یا درگیری در منطقه هند-پاسیفیک آسیب‌پذیر می‌کند. سرمایه‌گذاری TSMC در آریزونا بخشی از تلاش گسترده‌تر دولت آمریکا برای خودکفایی فناورانه است که با مشوق‌هایی مانند اعتبار مالیاتی ۲۵ درصدی و حمایت دوحزبی همراه شده است. این پروژه سنگ بنای استراتژی کاهش ریسک آمریکا محسوب می‌شود و رشد اقتصادی را با استقلال استراتژیک در جهانی پر از عدم قطعیت پیوند می‌دهد.
یک نکته مهم
هر چقدر که کوشش های آمریکا برای کاهش وابستگی اش به چین در حوزه کانی های کمیاب (از طریق معامله با روسیه ای که 10 میلیون تن ذخایر این چنینی دارد) و به تایوان در حوزه تولید ریزتراشه ها و نیمه رساناها (از طریق انتقال خط تولید کارخانجات تایوانی به داخل مرزهای آمریکا مثل مورد TSMC) جدی تر و به حصول نتیجه نزدیک تر بشود، احتمال تهاجمی تر شدن رفتار چین قوت می گیرد چرا که پنجره فرصت آنها برای تصرف تایوان و استفاده از آن به عنوان اهرمی برای اعمال قدرت رو به بسته شدن می رود.