ارزش دلار
با توجه به اتفاقات مختلفی که در عرصه اقتصاد جهانی و بازارهای مالی رخ داده، رشد شدید ارزش دلار نسبت به آنچه که از تجربه تاریخی انتظار میرفت، توجه کمتری را به خود جلب کرده است. روی کاغذ و از نظر تئوری، افزایش ارزش ارز مقاومترین اقتصاد جهان باید به تعدیل در اقتصاد جهانی کمک کند. این امر به تقویت صادرات کشورهای ضعیفتر کمک میکند و درعینحال با کاهش هزینه واردات، موجب افزایش فشارهای تورمی در کشور ایالات متحده میشود.
این در حالی است که در شرایط کنونی جهان، رشد سریع دلار، ریسکها و خطراتی را برای آرامش و سامان اقتصاد متزلزل جهانی و نیز برای بازارهای بیقرار و ناپایدار مالی بههمراه دارد.
از شروع سال جاری میلادی تاکنون، ارزش دلار که با شاخص دلار ارزیابی میشود، حدود 10 % رشد داشته است. شاخص دلار بهمیزان گستردهای از ارزش جهانی این ارز پیروی میکند. در حال حاضر رشد 16 درصدی ارزش دلار در 12 ماه اخیر، شاخص دلار را به بالاترین سطح در 20 سال اخیر رسانده است.
سه عامل در رشد ارزش دلار نقش دارد:
• انتظارات برای اینکه فدرال رزرو آمریکا، نرخ بهره را بیشتر از سایر بانکهای مرکزی کشورهای پیشرفته افزایش دهد
• عملکرد اقتصادی بهتر آمریکا که موجب جذب سرمایه از سایر نقاط جهانی میشود
• جذابیت نسبی بازارهای مالی این کشور نسبت به سایر نقاط جهان
تاکنون واکنش سیاسی چندانی به تحولی که رقابتپذیر بودن ایالات متحده را از بین میبرد و به کسری تجاری بیسابقه آن منجر میشود، اتفاق نیفتاده است. در گذشته، رشد اینچنین در ارزش دلار، تهدیدی برای جنگهای تجاری به حساب میآمد. اکنون بازار کار قدرتمند آمریکا با تنشهای احتمالی مقابله کرده است.
بحران اقتصادی
نبود آنتاگونیسم یا مخالفت سیاسی آمریکا بر سر روند صعودی ارزش دلار، به این معنا نیست که این کشور برای ثبات مالی و اقتصادی جهان، حرکت آرامی را در پیش گرفته است. ریسک رشد سریع دلار برای آن دسته از کشورهای در حال توسعه که با خطرات آشکار بحرانهای اقتصادی جاری در زمینه اقتصاد، انرژی، مواد غذایی و بدهی دستوپنجه نرم میکنند، واقعاً حاد است. از نظر اکثر کشورهای در حالتوسعه، افزایش ارزش دلار بهمعنای بالا رفتن هزینه واردات، افزایش هزینه خدمات بدهی خارجی و بیشتر شدن ریسک ناپایداری مالی است. این وضعیت، فشار را روی کشورهایی که پیشازاین با مشکلات مربوط به همهگیری کووید روبرو بودند، بیشتر میسازد.
دلار قدرتمند، بازارهای نوظهور را با بیثباتی مالی و اقتضادی روبرو میکند.
خط نارنجی: شاخص بازارهای نوظهور MSCI
خط آبی: شاخص دلار آمریکا
نگرانی کشورهای کمدرآمد بهخاطر تورم بالای مواد غذایی و انرژی، بیشتر شده است. بحران هزینه زندگی میتواند تهدیدهایی مثل قطحی را برای آسیبپذیرترین کشورها و افراد بههمراه داشته باشد.
در صورتی که این روند ادامه پیدا کند، بیثباتی مالی و اقتصادی کشورهای نوظهور، بیشتر میشود و پیامدهایی مثل افزایش بدهیها، کاهش رشد اقتصادی جهان و بیثباتی اجتماعی، سیاسی و ژئوپلیتیکی را بههمراه دارد.
وقتی احتمال رکود تورمی در اقتصادهای پیشرفته بیشتر میشود، کشورهای درحالتوسعه میتوانند نوسان بازارهای مالی را که با ریسکهای مختلفی روبرو هستند، افزایش دهند. با افزایش نگرانیها در مورد انقباض شرایط مالی، اختلالات در بازار اوراق قرضه دولتی به سایر بخشهای مالی سرایت کرد. اکنون بازارها باید بیشازپیش نگران کند شدن رشد اقتصادی جهان باشند.
راهکار کاهش ریسکهای مرتبط با رشد سریع دلار برای سایر کشورهای جهان این است که با ایجاد اصطلاحات ساختاری، مسیر را برای پیشرفت سریعتر، بالا بردن رشد اقتصادی و بهرهوری، بهبود بازده سرمایه و افزایش انعطافپذیری اقتصادی، هموار کنند.
برگرفته از http://cwg.li/s6k5w